21 maart 2021
Dagelijks maken we keuzes in het leven. De ene keuze is wat eenvoudiger te maken dan de andere. Want is bijvoorbeeld wat juist is voor een ander ook juist voor jezelf?
De keuze is reuze. Kernachtig wordt het door deze uitspraak geformuleerd.
De keuze is reuze. Dat hebben we wel gemerkt op de verkiezingsdag. Een keur aan politieke partijen en standpunten maakt mogelijk dat er voor ieder wel iets geschikts bij zit. Voor elk wat wils.
Dagelijks maken we keuzes in het leven. De ene keuze is wat eenvoudiger te maken dan de andere. De keuze voor het aantrekken van bepaalde kleding voor die dag is van heel andere orde dan een keuze voor een bepaalde levensstijl, of levensovertuiging. Of voor het aangaan van bepaalde afspraken of ontmoetingen. Soms liggen de alternatieven voor een keuze dicht bij elkaar en beland je voor je gevoel in een dilemma. Wie te maken heeft met een dilemma is in een situatie verzeild geraakt waarbij eigenlijk niet goed helder is welke keuze nu het meest verstandig is, of het meest juiste. En dan sta je in dubio. Je dubt, je aarzelt, je twijfelt voor het een of tegen het ander. Soms kom je tot een keuze die eerder intuïtief genomen wordt, dan dat het allemaal zo helder te beredeneren valt.
In de zorg was er natuurlijk de afgelopen tijd steeds het dilemma tussen veiligheid aan de ene kant en welzijn aan de andere kant. Er moest soms gekozen worden voor het zekeren van de veiligheid van bewoners, mantelzorgers en medewerkers. Maar dat was tegelijk veelal ook een, ongewilde, keuze ten koste van het welzijn. Beperking van bezoek bijv. kan goed uitpakken voor de bevordering van een veilig gevoel, maar betekent tegelijk ook een vergroting van eenzaamheid, en een vermindering aan contact. En wat is dan het meest wijze, het meest liefdevolle? Soms heb je te maken met vreselijk moeilijke dilemma’s.
Ik noem er eentje. In de zorg hebben we hart voor ons werk, een groot hart voor onze bewoners, een bewogen en collegiaal hart voor elkaar. Maar het levert soms wel een dilemma op. Blijf je nog even langer doorwerken zodat onderbezetting voorkomen wordt? Je hart knikt misschien instemmend van ‘ja’, terwijl je verstand in de nee-modus terecht komt. Wat is het beste?
Of, je hebt eigenlijk te weinig tijd om elke bewoner in de huiskamer de aandacht te geven die nodig is. Je zou wel anders willen, maar loopt tegen de grens van tijd op. Het schuurt en wringt en schrijnt. Het bezorgt je, ondanks al je inzet, misschien zelfs een gevoel van falen. Je wilt meer, maar kan niet meer. Wat is er mogelijk? Of, iemand vertoont agressie. Maar, je wilt niet klagen en je verruimt daarom je grens van het toelaatbare, omdat dit er nu eenmaal bij zou horen, of onder druk van anderen. Maar de agressie slokt wel veel energie en aandacht van je op. En ook anderen worden er onrustig of bang van, of nerveus of geïrriteerd. Wat is wijs?
Het zijn dilemma’s. Er zijn ontelbaar veel van die dagelijkse dilemma’s, die een keuze vragen. De keuze is reuze, maar soms is er helaas alleen een keuze tussen twee kwaden te maken. Een keuze kan schuren, een dilemma kan tot bezinning leiden. Tot bezinning op de vraag waar het werkelijk om gaat, wat werkelijk van waarde is.
De keuze is reuze. Niet alleen op het werk, maar bijv. ook in je winkel, waar je keuze hebt tussen heel diverse merken van hetzelfde produkt. De keuze is reuze.
Maar soms ontstaat er keuzestress: Wat moet je nu kiezen? Waar doe je goed aan? Het meest perfecte is nooit helemaal haalbaar. Een teveel aan keuze werkt verlammend. Een teveel aan keuzemogelijkheden kan maken dat je bang wordt om de verkeerde keuze te maken.
Misschien is de les dan wel om genoegen te nemen met genoeg en om voldoende te relativeren.
Hoe kom je tot een keuze voor het goede, het ware, het juiste? Voor je gevoel is er soms zoveel om over na te denken, is er zoveel te beoordelen, zoveel te beschouwen, zoveel te overwegen. Je idealen, dromen, gaven, behoeften hebben er immers mee te maken.
Soms kom je niet makkelijk tot een keuze. Maar soms wordt er juist wel een keuze gevraagd. Een keuze bijv. voor het juiste, het eerlijke, of voor het welbevinden van de ander, of juist voor het welbevinden van jezelf. Want wie geen keuze maakt, maakt soms ook een keuze, namelijk om het bestaande te bewaren.
In de bijbel lees ik de confronterende vraag: “Hoe lang blijft u nog op twee gedachten hinken?”
Ik wens u een rustige en keuzestressvrije zondag toe.
Met hartelijke groet, Johan Vos, geestelijk verzorger PCSOH