14 februari 2021
Drukte kan je zo in beslag nemen dat er onvoldoende ruimte is voor rust en er soms onvoldoende tijd genomen wordt om bij te komen of op adem te komen.
Rust roest...maar lang niet altijd.
De omstandigheden zijn speciaal, de tijd bijzonder. En niet alleen speciaal vanwege de mooie witte sneeuw buiten die voor indrukwekkende uitzichten zorgt met de vraag vol spanning of schaatsen al dan niet mogelijk zal zijn. Bewoners kijken soms vol weemoed naar de houten schaatsen van weleer die op sommige afdelingen ter decoratie neergelegd zijn ter verhoging van de winterse sfeer en tegelijk als stille getuigen van het verleden. Natuurlijk, sneeuw en winterse omstandigheden kunnen ook soms enig ongemak opleveren voor wie ergens heen moet. Maar tegelijk is het een genot om te zien hoe het tegelijk verbondenheid tussen mensen en ontspanning bij mensen veroorzaakt.
Het zijn bijzondere omstandigheden waar we in verkeren. En bijzondere omstandigheden leveren ook een bijzondere uitdaging op. Het normale leven wat je zo goed en kwaad voort wil zetten, is niet zo normaal meer. Vanuit huis werken, behalve dan bijvoorbeeld het werk op de werkvloer in de zorg, thuis les geven of ontvangen, behalve dan op de weer heropende basisscholen, het vroeg en vraagt veel, niet alleen aan planning en structuur, maar ook aan inschikkelijkheid en harmonie.
Ineens kun je bij jezelf merken dat je maar wat en te makkelijk tot een uitbarsting komt, terwijl dat helemaal niet bij je past en je jezelf zo niet kent. Of je ontdekt dat een ander ineens een zekere onrust over zich heen krijgt, meer vraagt, meer beslag op je legt. Of je valt wat sneller uit tegen een ander, en dat levert dan weer de nodige schrik op bij die ander en ook bij jezelf. Normaal blijven doen in omstandigheden die al langer niet langer normaal meer zijn, hoe doe je dat?
Hoe houd je jezelf staande middenin alle bevreemding, stress, onzekerheden en uitdagingen? De huidige bijzondere omstandigheden bieden wel ruimte voor bezinning op vragen als wat nu werkelijk van belang is en welke waarden waardevol en onmisbaar blijken te zijn. En een van die waarden is wat mij betreft ‘rust’.
“Houd nou toch eens even je mond,” riep een bewoner een tijdje geleden tegen me toen ik hem wat vroeg. Ik deed er natuurlijk het zwijgen toe en probeerde later gewoon opnieuw een gesprek aan te knopen, wat toen overigens zonder moeite en heel ontspannen lukte en een comfortabele conversatie opleverde.
“Houd nou toch eens even je mond,” aan die opmerking werd ik herinnerd toen ik tegen een collega zei dat ik me aan het bezinnen was op rust. “O, in de trant van ‘Houd nu toch eens je mond!’, zeker?,” vroeg ze. Ja, zoiets, dus.
Rust na een tijd van hectiek, na drukte op het werk of na aanhoudende dreiging van Corona kan zoveel opleveren. Rust kan ertoe leiden dat je alles eens vanuit een ander perspectief gaat bekijken. Rust brengt je ertoe om eens even stil te staan, tijd te nemen voor...bezinning, een terugblik, het ophalen van een herinnering of een gedeelde ervaring.
Rust brengt je tot een ander perspectief. In alle hectiek, opwinding of drukte kan rust als een oase aanvoelen. Rust in drukte, na drukte als een tegenover tegen gejaagdheid of inspanning. Want drukte betekent zoveel als een menigte van bezigheden, of commotie of ophef. Drukte kan je zo in beslag nemen dat er onvoldoende ruimte is voor rust en er soms onvoldoende tijd genomen wordt om bij te komen of op adem te komen. Drukte kan voor beroering en verwarring zorgen, en ja, iets positiever, ook voor opwinding en opschudding.
Rust is een moment van kalmte of stilte. Ik vroeg eens aan een bewoonster die voortdurend door de gang liep, waarom ze zoveel aan het lopen was. Ze keek me aan met een blik van: “Dat weet je toch?”. En ze zei alleen verder alleen maar: “Rust roest” En toen liep ze in alle rust, dat dan weer wel, weer verder.
Ja, ‘rust roest’, dat zeiden vroeger meer mensen tegen me, vooral als ze vonden dat ik in hun ogen te weinig deed. ‘Rust roest’, met andere woorden: niet tot stilstand komen, door blijven gaan, in beweging en actief blijven en de ruststand vermijden. En soms blijf je, in de zorg, maar doorgaan. Maar toch, rust, het nemen van een pauze of een onderbreking is soms ook gewoon geboden. Rust is niet alleen maar negatief: Rust kan ogenblikken van stilte opleveren. En juist in stilte kan er veel moois gebeuren: ingevingen, inspiratie. In stilte kun je tot jezelf komen, of tot bijzondere gedachten. Rust kan kracht geven, kan na een tijd van hectiek of na een enerverende situatie zorgen voor verademing. Rust is, zei iemand eens, onbetaalbaar. Bij Augustinus lees ik in een boek van ruim 1600 jaar geleden: “Mijn hart is onrustig in mij totdat het rust vindt in U.”
Rust roest, maar…lang niet altijd.
Ik wens u een zondag vol rust toe.
Met hartelijke groet, Johan Vos, geestelijk verzorger PCSOH