8 maart 2023
Wat doet het je als je afscheid neemt van iemand met wie je veel hebt meegemaakt en veel hebt gedeeld?
Afscheid nemen Op tal van momenten in het leven neem je afscheid. Dat geldt zeker ook voor het werk in de zorg en het leven in een verpleeghuis. Soms is het afscheid tijdelijk en weet je dat je elkaar na kortere of langere tijd weer zult ontmoeten. Bijv. bij vakantie, studieverlof of ziekte. Soms is het afscheid definitief, bijv. bij het overlijden van een bewoner. En dat gaat met de nodige gevoelens gepaard. Eens zei een medewerkster tegen me: “Ja, je weet als je met ouderen werkt, dat vroeg of laat mensen gaan, het hoort erbij, maar dat betekent niet dat ik het daar niet moeilijk mee heb.”
Afscheid is er ook als een collega met pensioen gaat en na jaren van hard werken in de zorg van een welverdiende rust mag gaan genieten. En ruimte en tijd krijgt voor andere dingen. En soms is er afscheid omdat een collega verhuist en daarom elders een werkplek zoekt en soms omdat een collega besluit om de loopbaan ergens anders te vervolgen. Want dat gebeurt soms ook, dat een collega bij een andere organisatie gaat werken. De oorzaken daarvan zijn divers.
Afscheid nemen is toch wel iets heel wonderlijks, bedacht ik onlangs, toen een zeer gewaardeerde collega, waarmee ik jarenlang met veel plezier en enthousiasme heb samengewerkt, me belde om te zeggen dat ze elders een baan had aangenomen. Een scala aan herinneringen en gevoelens ging door me heen. Herinneringen aan dat mooie en vertrouwelijke gesprek, aan dat fijne contact, de hartelijke samenwerking, de wederzijdse stimulans en motivatie die we elkaar boden, de vele appjes en telefoontjes als we wat met elkaar wilden delen van de werkvloer of op persoonlijk vlak.
Afscheid gaat bij mij dikwijls gepaard met een stuk weemoed, met verdriet, met het uitspreken van de belofte om vooral contact te blijven houden en elkaar te blijven opzoeken.
Afscheid is het uiteengaan van tot nu toe gezamenlijk afgelegde wegen. Afscheid heeft iets in zich van een verlieservaring.
Maar, hoe neem je afscheid? Er zijn de nodige rituelen voor ontwikkeld. Van oppervlakkig en eenvoudig tot meer uitgebreid. Van algemeen tot diep persoonlijk. Je kunt afscheid nemen door het sturen van een algemeen bericht met zinnen als: "Het ga je goed. Het beste. Wie weet, komen we elkaar nog eens tegen.” Maar het kan ook door een moment te nemen om samen even terug te kijken op de gezamenlijk beleefde tijd en de gezamenlijk doorgemaakte belevenissen. Het kan door persoonlijk gesproken woorden bij een receptie of afscheidsmomentje. En door een persoonlijk cadeau te bieden. Al deze rituelen geven vorm aan wat ten diepste een moment is van emotie en uit elkaar gaan.
Iemand zei eens zo mooi over afscheid: Afscheid nemen is met zachte vingers, wat voorbij is, dichtdoen en verpakken in de goede gedachten der herinnering. Zo’n diepzinnige uitspraak wijst ons op de zachte, warme kant, die afscheid nemen ook in zich heeft. Want afscheid biedt ook ruimte voor iets nieuws. Of zoals iemand eens zie: Het leven is een constant afscheid. Elke avond neem je afscheid van een dag, vaak met een zucht van opluchting, maar soms ook met pijn.
Waarom deze blog over een zo zwaar onderwerp als afscheid? Omdat ik meermalen met pijn in het hart afscheid neem of genomen heb van een collega, waarmee ik veel heb gedeeld. Omdat die collega elders de professionele loopbaan vervolgt. Ik heb het in mijn blogs tot nu toe nog nooit gedaan en zal het ook niet snel opnieuw doen, wees gerust, maar ik doe het nu wel: het noemen van een naam. Het is de naam van Margonda Scheps, coördinator Zorg bij ons. Ze zal binnenkort dus elders aan het werk gaan. Zij stond ooit aan de wieg van mijn blogs en stimuleerde me steeds weer tot het schrijven ervan. Deze blog kwam op vanwege haar naderende afscheid.
Afscheid is het uiteengaan van tot nu toe gezamenlijk afgelegde wegen, zei ik hierboven. Maar toch, de ander is natuurlijk niet verdwenen. Wegen worden misschien vanaf het afscheid afzonderlijk afgelegd, maar zullen, dat geloof ik zeker, elkaar toch ooit weer kruisen. En daarom hoeft een afscheid niet altijd definitief te zijn en het is al helemaal niet zo dat uit oog ook altijd direct uit het hart betekent.
In de Bijbel lees ik dat God, de Eeuwige ons verzekert: “Ik zal je beschermen onder mijn vleugels.”
Dat wens ik ieder toe op alle wegen die afgelegd worden.
Het ga u allen goed!
Ik wens u een hele mooie zondag toe en een warme groet,
Johan Vos, geestelijk verzorger PCSOH