4 maart 2022
Vriendelijkheid en een lach kosten niks, maar ze kunnen wel een verschil maken in de wereld.
Een vriendelijk woord en een lach kosten niks.
Dat zei de mantelzorger toen ik haar in de lift ontmoette. We hadden het over de zon die op dat moment uitbundig scheen en dat de mensen van een dag met mooi weer in het algemeen wat vrolijker, blijer en vriendelijker worden. En toen zei ze: “Ik zeg altijd maar: een vriendelijk woord en een lach kosten niks. Dat zei mijn vader altijd.” Toch mooi dat zulke gezegdes meegaan in het leven en zo hun invloed kunnen blijven uitoefenen.
Een oprechte lach, een vriendelijk woord, een welgemeende pluim, misschien wel op de laatste complimentendag ontvangen, een hartelijk schouderklopje, een mooi gebaar, het kan een wereld van verschil maken. Zeker ook in de zorg, waar we met elkaar hard aan het werk zijn en waar me met zoveel verschillende mensen omgaan.
Een vriendelijk woord en een lach kosten niets. Met een kleine variatie op deze zin kom je zomaar uit bij de bekende uitspraak: een vriendelijk woord hoeft niet veel tijd te kosten maar de echo daarvan duurt eindeloos. Een vriendelijk woord kost weinig tot niets. Geen geld, geen tijd. Maar de echo klinkt lang door.
Wat kan vriendelijkheid een wereld van verschil maken. Vriendelijkheid is namelijk het tonen van zorg en aandacht voor anderen. Wie vriendelijkheid toont laat tegelijk ook een bepaalde attentie, belangstelling en betrokkenheid zien.
Vriendelijkheid kun je zo divers uiten, via een glimlach, wat je opener en toegankelijker maakt voor een ander. -Of door het geven van een oprecht compliment. -Door het aanbieden van een deel van je tijd om werkelijk een ander te horen en te zien, waardoor die ander zich gekend weet en serieus genomen. -Door iets te delen van je eigen ervaringen, gedachten of gevoelens. -Door een ander een gevoel van welkom te bieden. -Of door niet alleen een ander bij te staan als het goed gaat of als er mooie berichten te delen zijn, maar ook door bij te staan als er minder mooie berichten zijn die verdriet, gebrokenheid, of pijn verraden. Vriendelijkheid is er ook als je oprechte blijheid laat zien als je iemand weer ontmoet, of door het tonen van empathie, van meeleven. Misschien kun je pas werkelijk oprechte vriendelijkheid tonen als je ook goed bent voor jezelf en als je jezelf mag zijn.
Een vriendelijk woord en een lach kosten niks. Het is al met al nog een hele opsomming die ik hierboven geef. Dat kan natuurlijk lang niet altijd en allemaal. Maar het laat wel zien dat de grenzen die er aan vriendelijkheid zijn, ver weg liggen.
Vriendelijkheid kan als tegenwicht fungeren in een wereld en een tijd, waar vriendelijkheid soms ook onder druk staat, bijv. doordat er mensen zijn die menen door oorlog en conflict hun macht te moeten vergroten, of doordat er door ervaren stress, werkdrukte of spanning minder ruimte wordt gevonden om vriendelijk of geduldig te blijven.
En misschien is vriendelijkheid juist wel de tegenhanger die we nu, op dit moment zo nodig hebben. Nu we beelden zien van legers, wapens en de uitwerking van bombardementen. Nu we verhalen horen van mensen op de vlucht voor geweld. De beelden van de oorlog, ook al is het ver weg, roepen overigens bij menig bewoner herinneringen op aan de tweede wereldoorlog, aan de angst die er toen heerste, aan de armoede, de honger en het duistere van die tijd.
Vriendelijkheid, je zou het zo aan iedereen willen toewensen. Vriendelijkheid is zoveel als zachtmoedigheid, dus dat een hard mens zacht wordt. Vriendelijkheid is ook iets als goedheid. Het is zoveel als dat je bruikbaar en integer bent, sociaal ook.
Ik lees ergens in de Bijbel: “Laat iedereen u kennen als vriendelijke mensen”. Vriendelijkheid is zorg en aandacht hebben voor de ander, zei ik hierboven. De ander is dan de mens als tegenover. De mens in nood, en de mens in zijn geluk. De mens in zorg en verdriet en de mens in zijn blijdschap. De sterke mens maar ook de mens die misschien wel sterk oogt maar die ook een tere, een zachte kant heeft. De mens in zijn jeugd, maar ook in zijn ouderdom.
Hoe mooi eigenlijk dat we in de ouderenzorg, met alle werkdrukte, met alles wat er elke keer weer gevraagd wordt, en wat er op je af komt, toch met onze vriendelijkheid zoveel zorg en aandacht kunnen bieden. Dat we, zoals iemand eens zei, met echte vriendelijkheid de reden kunnen zijn dat iemand vandaag een glimlach op zijn gezicht kan toveren.
Ik wens u veel vriendelijkheid toe en een mooie zondag vol warmte
Hartelijke groet, Johan Vos, geestelijk verzorger PCSOH