27 maart 2021
Hoop kijkt vooruit. Hoop maakt, dat je je als het ware al een beetje in de toekomst bevindt.
Zo’n uitspraak uit de mond van een bewoner doet vermoeden dat deze bewoner positief in het leven staat. Hoop doet leven. Zo lang je nog hoopt, liggen er ook nog kansen en mogelijkheden voor je klaar.
Waar hoop je op? Waar is je hoop op gebaseerd? Hoop maakt dat je verwacht dat er iets moois, aangenaams of goeds gaat gebeuren, of dat iets ten goede zal keren. Wanhoop is overigens het tegenovergestelde. Dan lijkt de mogelijkheid tot verandering verkeken, niet haalbaar, niet realistisch.
Waar baseer je je hoop of verwachting op? Valse hoop is hoop die gebaseerd is op iets onhaalbaars of onwerkelijks. Dan heb je het over ijdele hoop.
Maar ware hoop maakt dat je met verwachting en opwinding vooruit kijkt, naar de toekomst. Iemand zei: “Het laatste wat sterft, is hoop.” En zo is het. Hoop is het geloof dat het toch uiteindelijk goed komt met de wereld, met jezelf, met mensen om je heen, met je werk en je bestaan. Hoop kijkt vooruit. Hoop maakt, dat je je als het ware al een beetje in de toekomst bevindt. Een mens kan altijd hoop hebben. Het kan, hoe je omstandigheden ook zijn, immers altijd weer een beetje beter en mooier worden. En daar kun je op hopen. Je kunt bijv. hoop koesteren dat de kilheid van egoïsme verandert in warmte van meeleven. Of dat de dreiging van Corona afzwakt en verandert in een toenemende beheersing van dit tot nu toe onbeheersbare virus. Hoop kun je koesteren dat we elkaar eens weer onbevangen zonder mondkapjes tegemoet kunnen treden en dat het gezelschap waarin ontmoetingen plaats vinden, weer groter zal zijn dan het huidige. Hoop geeft je de verwachting dat uiteindelijk alles toch goed komt. Je mag hoop koesteren dat je eens toch weer meer rust, vrede en ontspanning zult ervaren in het nu bij tijd en wijle drukke, soms hectisch bestaan van werk, zorg verlenen en je mogelijk door Corona veranderde levenswijze. Of je koestert de hoop dat, wat nu nog gesloten is, ooit weer zonder beperking geopend zal worden. Of dat de vele online ontmoetingen en overleggen, webinars, eens weer live zullen kunnen worden genoten. Of dat, waar nu nog restricties in tijd en ruimte gelden, eens de bewegingsvrijheid en bewegingsruimte weer onbeperkt zullen zijn.
Maar, waar baseer je al die genoemde hoopgedachten op? Hoop heeft te maken met verwachting. Soms verwacht je een tegenslag. Maar dat maakt dat je diep in je hart toch hoopt dat de tegenslag je deur voorbij zal gaan. Soms hoop je op herstel van wat beschadigd is geraakt, of op het ontdekken van wat verloren is gegaan. Soms hoop je op terugkeer van het vroegere. Maar soms laat je de hoop misschien maar varen, wijs geworden door wat de tijd of het leven je geleerd heeft, of uit teleurstelling omdat je hoop al lange tijd onvervuld bleef. Je bent dan als het ware gelouterd door het leven. Want als mens kun je door het leven gelouterd zijn.
Niet altijd komen verwachtingen uit. Soms werd je hoop misschien wel de grond ingeboord, of kwam teleurstelling, frustratie en machteloosheid de hoop doorkruisen. Je kunt je moedeloos voelen, zonder moed dus, ontmoedigd, aangeslagen, door wanhoop bevangen. Somber gestemd over de toekomst met weinig vertrouwen in een goede afloop, met weinig verwachting voor de toekomst.
“Maar, moed verloren, alles verloren,” zegt men wel. Hoop doet leven. En hoop kun je altijd koesteren, ook bij beschaamde en bijgestelde verwachtingen.
Waar put je hoop uit? Je kunt hoop ontvangen door het geboden meeleven van een ander. Hoop kun je putten uit inzet voor het goede, uit liefde en betrokkenheid voor de ander. Hoop, moed, kun je ontvangen, als je, terugkijkend, ontdekt dat moeiten vroeger toch ook overwonnen konden worden. En waarom zou dat nu niet langer meer mogelijk zijn? Hoop is de tegenhanger van bezorgdheid. Hoop maakt dat je volhoudt en niet opgeeft. Hoop is de verwachting dat het leven meer is dan die opgelopen teleurstelling, meer dan die onverwachte tegenslag, meer dan dat opgedoken verdriet en meer dan die moeite. Hoop maakt dat je niet uit het veld geslagen bent of onderuit gaat. Hoop biedt je de verwachting dat er eens aan deze bijzondere en zware tijd een einde komt en dat er betere tijden zullen aanbreken. Hoop ligt overigens misschien wel eerder in het kleine dan in het grote. Hoop kun je ook ontvangen door bijv. die eerste voorjaarsbloem of dat eerste uitgekomen vogelei als teken van een naderende lente en van nieuw ontluikend leven. Hoop krijg je door dat kleine gebaar van meeleven, die oprechte glimlach, dat onverwachte blijk van belangstelling, die ontroerende gebeurtenis, dat kleine teken van vriendelijkheid.
Wie hoopt, op de Heer, put nieuwe kracht, lees ik ergens. Wie hoopt, put nieuwe kracht. Want hoop doet werkelijk leven.
Ik wens u veel hoop toe op deze zondag.
Hartelijke groeten, Johan Vos, geestelijk verzorger PCSOH