18 januari 2021
Het mag een keer genoeg zijn. En niet uit luiheid, of gemakzucht, wel uit bewuste zorg voor de gezondheid van jezelf of een ander.
In de beperking toont zich de meester.
Daar moest ik aan denken nu het aantal besmettingen nog altijd niet significant daalt, we de afgelopen week een verlenging van de lockdown hoorden afkondigen, we al langere tijd in het verweer zijn tegen de aanwezigheid van Corona in onze huizen en we, op ons werk en in onze persoonlijke situatie, de gevolgen van Corona, wellicht wel dagelijks ondervinden.
In de beperking toont zich de meester. Oftewel: genoeg is genoeg. En nee, dat bedoel ik niet als een uiting van protest tegen maatregelen, die weliswaar ongemak opleveren maar tegelijk getuigen van een gezamenlijke en gezonde wil om corona er onder te krijgen. Genoeg is genoeg, nee, niet van een noodzakelijke maatregel of een juiste beslissing, maar wel van het schadelijke of ongezonde. Genoeg is genoeg heeft voor mij alles te maken met matigheid en dat is een deugd.
Mijn leraar Duits riep ooit eens tegen me: In der Beschränkung zeigt zich der Meister (In de beperking toont zich de meester). Die woorden zijn me altijd bijgebleven, hoewel de context me na al die tijd volledig ontschoten is.
In de beperking toont zich de meester. Maar welke waarde ligt er in beperking, welk nut in matigheid en welk belang is er in het stellen van grenzen? Nou, een gezonde begrenzing van bijv. geïnvesteerde tijd in werkzaamheden is zeker wel waardevol. Met name in deze tijd, waarin de zorg meermalen vraagt om overschrijding van grenzen van tijd, inzet en aandacht. Hoe bewaak je de grens? Hoe kun je beperken? Terwijl je zo graag, gepassioneerd als je bent, uit liefde en compassie bewoners zo professioneel mogelijk verzorgen wilt? En wat als je toch elke keer weer de grens van jezelf en van wat je aan aandacht en zorg bieden kunt, moet overschrijden omdat de situatie dat nu eenmaal verlangt? Maar wat als het je draagkracht te boven gaat? En de grens van je kunnen steeds weer overschreven wordt?
In de beperking toont zich de meester. Beperking heeft te maken met matigheid. Matigheid als het tegendeel van overdaad, als een tegenover van het overvragen van jezelf of van anderen of van goederen. Matigheid als het bewaken van gezonde begrenzing.
Het mag een keer genoeg zijn. En niet uit luiheid, of gemakzucht, wel uit bewuste zorg voor de gezondheid van jezelf of een ander. Matigheid is de beteugeling van alles wat het goede leven bedreigt, of onder druk zet. Matigheid is het niet overschrijden van de eigen grens, of die van een ander. Matigheid is het midden tussen te veel en te weinig.
Bekend is de uitspraak dat alles waar ‘te’ voorstaat niet goed is. Je kunt ‘te’ willen zijn: te perfect, te gewetensvol, te goed, te ijverig, te consequent, te…en ach, je kunt zoveel bedenken. Matigheid is de vermijding van alles waar ‘te’ voor staat. Het is weet hebben van je eigen maat, het leven met je eigen begrenzingen. En het respecteren van de grens van de ander.
Een collega vroeg me onlangs: wat heeft Corona jou eigenlijk gekost en wat heeft Corona je eigenlijk gebracht? Dat was een vraag waar ik nog niet direct een pasklaar antwoord op kon geven. Ja, op die eerst vraag naar de kosten van Corona wel. Het kostte me, en ik zal echt niet de enige zijn, een stuk onbevangenheid, de ander treed ik minder onbevangen tegemoet vanwege de gevraagde 1.5 meter afstand en het dragen van een mondkapje. Corona bracht me een zekere bezorgdheid vanwege besmette bewoners, familieleden, vrienden en collega’s. Corona bracht me beperking in het betreden van drukke plekken en dampte mijn muzikaliteit in omdat gezamenlijk gezang onverantwoordelijk is.
Maar wat heeft deze tijd van Corona me eigenlijk gebracht? Misschien is het belangrijkste wel het besef van matigheid. Matigheid om niet overal heen te willen, omdat het dichtbij ook mooi is. Corona bracht me ook een herwaardering van het gewone, alledaagse. Zoals bijv. de waarde van een goed gesprek met een collega, of een vriendelijke groet op straat of onderlinge humor op het werk. Natuurlijk, Corona bracht ook angst, stress en spanning, besmetting, ziekte en verdriet. En daarvan zou je willen dat daar “Beschrankung”, matiging in zou komen. Daarvan zou je willen zeggen: Genoeg is genoeg. Maar dat overstijgt maar al te vaak ons kunnen.
Maar Corona bracht me dus ook herwaardering van het gewone, alledaagse, zeg maar van het oude normaal. Want hoe gewoon is het alledaagse nog en hoe normaal het oude normaal?
Ik wens u een fijne en gezegende zondag toe.
Hartelijke groet, Johan Vos, geestelijk verzorger PCSOH