25 oktober 2020
"Schrijf eens een blog over vertrouwen!", zei een collega onlangs tegen me. Een goede suggestie, vond ik. Want vertrouwen is iets dat we, zeker nu, allemaal nodig hebben.
Vertrouwen heeft te maken met zekerheid, met vaste grond onder je voeten ervaren, met vanzelfsprekendheden, die niet voortdurend weer veranderen of wijzigen maar waar je op kunt bouwen. Vertrouwen heeft te maken met trouw, met de ervaring op een ander of op toegezegde beloften aan te kunnen.
De tegenhanger van vertrouwen is wantrouwen, vaak gevoed door angst voor het onbekende of onbestemde. Wie in angst leeft, zal zich steeds weer zorgen maken. Wie wantrouwt zal voortdurend op z’n hoede zijn, voor de ander, voor de wereld om hem heen, die als bedreigend ervaren zal worden, als bijvoorbeeld een plek van mogelijke besmetting. Wantrouwen heeft te maken met een gevoel dat iets niet klopt, met een niet-pluisgevoel, met argwaan en achterdocht, met de verdenking dat de ander het slecht met je voor heeft, met twijfel of het uiteindelijk allemaal wel goed zal komen met Corona en of impact daarvan op collega’s, bewoners, hun mantelzorgers en natuurlijk ook jezelf wel zal wegebben.
Wantrouwen kan makkelijk doorschieten in cynisme, waardoor je de oprechtheid van de ander niet meer kunt zien, of in argwaan, waardoor je je afvraagt of genomen maatregelen eigenlijk wel wijs, nuttig en nodig zijn, of in bedachtzaamheid, waardoor je de ander fysiek en emotioneel op afstand houdt. Wantrouwen maakt het bestaan zwaar, doortrokken als het wordt van achterdocht, onzekerheden, en angst voor de toekomst.
Er kan angst zijn, wantrouwen over de toekomst, twijfel of gezondheid goed blijft, corona onder de duim gehouden kan worden en of werk door kan blijven gaan. Het kan verlammen, de rust verstoren en een gevoel van machteloosheid geven.
“Schrijf eens een blog over vertrouwen!”
Ik betrap mezelf erop dat ik tot nu toe hierboven meer over wantrouwen dan over vertrouwen heb geschreven. Hoog tijd dus om over vertrouwen te spreken. Want vertrouwen maakt dat je de ander betrouwbaar acht. Vertrouwen is de ervaring op een ander te kunnen bouwen, de zekerheid dat je bij de ander veilig bent. Vertrouwen maakt dat je op de ander, je collega, je leidinggevende, je vrienden, aan kunt en je je op ze verlaten kunt. Je rekent op je collega, met wie je samen zorg verleent. Je rekent op je leidinggevende, dat die het juiste, rechte en ware doet. Je rekent erop dat je buurman zich, net als jij, als buur gedraagt en net als jij netjes bijvoorbeeld zijn vuilnis bij de weg zet. Vertrouwen heeft daarnaast ook te maken met de overtuiging dat eens echt alles in orde zal komen. En dat Corona uiteindelijk overwonnen zal worden.
“Schrijf eens een blog over vertrouwen,” zei mijn collega.
Want vertrouwen maakt dat je verbinding krijgt en ervaart, met jezelf, je medemensen en met God, die in de Bijbel zegt: “Wees vastberaden en laat je niet ontmoedigen, want Ik sta je bij”. Vertrouwen heb je nodig in de omgang en de verbinding met de ander. Vertrouwen geven aan een ander betekent de ander ruimte bieden en in waarde laten.
Natuurlijk, een teveel aan vertrouwen zorgt voor een zekere naïviteit. Vertrouwen kan immers ook beschadigd raken door wat je hebt meegemaakt of omdat de ander je onheus bejegend heeft, of doorverteld heeft wat jij in vertrouwen gedeeld hebt.
Bij vertrouwen denk ik aan vaste grond onder de voeten, waarop je staan kunt. Aan een rots, waarop je bouwen kunt. Aan een weg, waarop je veilig gaan kunt. Vertrouwen is de moed om jezelf over te geven aan jezelf, een ander, aan het bestaan zelf, aan God. In vertrouwen op weg gaan naar de toekomst mag en kan. Heb vertrouwen dat eens echt alles goed zal komen. Heb vertrouwen in elkaar, in de ander. Heb vertrouwen ook in de toekomst.
Ik wens u veel vertrouwen toe en een gezegende zondag.
Hartelijke groeten, Johan Vos, geestelijk verzorger