18 oktober 2020
Dit is geen bewust gemaakt typefoutje of een over het hoofd gezien foutief gespeld woord, maar een van een ontvangen tekening letterlijk overgenomen wens: “Het komd goed”, stond er op een tekening die uit meeleven gestuurd was en nu ter bemoediging op een van onze afdelingen hangt.
De woorden “Het komd goed” kwamen voor mij en voor anderen op een moment dat we volop geconfronteerd waren met de diep ingrijpende gevolgen van Corona.
“Het komd goed”, die woorden houd ik mezelf voor op de momenten dat Corona maakt dat er aan zekerheden en perspectieven wordt geschud.
Want wie Corona van nabij meemaakt, een gevecht leveren moet tegen Corona, of in het werk in de zorg Corona haar verwoesting ziet bewerkstelligen bij collega’s of bewoners, ervaart de diepe uitwerking ervan op het vertrouwde bestaan van eerder.
Corona kan saamhorigheid creëren en daar zijn tal van indrukwekkende voorbeelden van te geven met collegiale verbondenheid, meeleven middels tal van attenties als indrukwekkende hoogtepunten. Elke keer weer kleuren en sieren tekeningen van kinderen de huiskamers van onze afdelingen. Daarop prijken soms hele rake en diep gemeende woorden die mij hevig ontroeren, zoals de zinnen (letterlijk overgenomen): “Het komd goed” en “ik hoop dat u snel beter woord”, “u kan het” en “blijf ademen”.
Corona creëert saamhorigheid, eenheid en diepe verbondenheid. Maar helaas niet altijd en overal. Want soms worden er afstand en tegenstellingen gecreëerd. Dat kan een vermindering aan hoop of een vermeerdering aan angst opleveren.
Corona kan tot angst leiden. Een collega zei onlangs, toen ik haar sprak: “de angst regeert.” “Maar gelukkig niet overal, niet altijd en niet bij iedereen”, dacht ik toen.
Maar bezorgdheid om besmette bewoners en collega’s, onzekerheid over nieuwe maatregelen en ontwikkelingen, testuitslagen waaruit een nieuwe besmetting blijken kan, onbestemdheid over de toekomst en over de duur en heftigheid van Corona kunnen wel een gevoel bevorderen van een toenemende angst.
Corona leidt, helaas, ook vaak tot stigmatisering, waarbij de mens de ander en, is mijn stille wens dan, hopelijk tegelijk ook zichzelf scherp in het oog houdt of ingevoerde maatregelen met verantwoordelijkheid gehouden worden of dat de omgang ermee met meer laksheid gepaard gaat. Dat maakte dat een collega zei: “Het is op sociaal vlak een enge tijd”.
Corona zorgt voor een langdurige belasting. In de zorg ga je helemaal voor de ander. Maar steeds maar weer volhouden en doorgaan in tijden dat er extra veel van je gevraagd wordt, er extra druk op je afkomt vanwege werken onder zware omstandigheden, er verdriet is om besmetting bij bewoners en collega’s, is een zware last. De rek bij jezelf is niet oneindig en je al aangesproken reserves zijn niet onuitputtelijk. Hoe lang valt deze belasting nog vol te houden?
En dan is er nog een verschil tussen wat je de ander vanuit je hart wilt geven aan zorg, liefde en nabijheid en wat je soms werkelijk kunt betekenen voor die ander. En het besef dat mensen onbewust en ongewild besmetting kunnen oplopen of doorgeven kan verlammen.
Toen de collega zei “De angst regeert”, kwam dat dus zeker niet uit de lucht vallen. Corona is maar al te vaak onzichtbaar dreigend aanwezig. Maar regeren betekent de regie hebben, in de greep hebben, allesbepalend aanwezig zijn. En zoveel ruimte voor angst alleen is teveel.
“Het komd goed”, las ik op de tekening.
Deze woorden bepalen me bij hoop als de tegenhanger van angst. Want hoop is er.
Hoop voor het leven van mensen. Je kunt je hoop vestigen op een nieuw vaccin dat volop in ontwikkeling is. Je kunt hoop putten uit hoe een ander met Corona omgaat en volhoudt. Je kunt hoop en kracht putten uit je werk en je uit liefde geboden zorg voor kwetsbare bewoners. Hoop biedt een tegenwicht tegen angst. Hoop zorgt ervoor dat je niet uit het veld te slaan bent. Hoop is het middel dat onze angst kan doen verdwijnen. Hoop biedt licht dat donkere wolken doet verdrijven. Hoop maakt dat we niet opgeven maar geloven blijven in de kracht van het goede. Hoop doet vooruit kijken. Hoop is de verwachting dat het leven meer is dan de gebrokenheid van Corona. Soms lijk het alsof je onderuit gaat, maar hoop richt je weer op.
Ik lees in de Bijbel dat wie hoopt op de Heer, nieuwe krachten put.
Hoop kun je halen uit al die vormen van meeleven via ontvangen tekeningen, bloemen, en kaarten. Hoop maakt angst minder groot. Hoop is er op een voortgang van het bestaan zonder scheuren en breuken. Hoop doet leven.
Want “het komd goed!”
Hartelijke groeten,
Johan Vos, geestelijk verzorger PCSOH